Kozy – chów i hodowla

W ostatnim czasie hodowla kóz staje się coraz bardziej popularna. Kozy są łatwe w utrzymaniu i nie wymagają dużego nakładu pracy. Ponadto hodowanie kóz to ciekawe i satysfakcjonujące hobby, które umożliwia bliższe poznanie tych wspaniałych zwierząt i cieszenie się ich obecnością.

Hodowla kóz mlecznych

Rasy kóz mlecznych są szczególnie popularne w krajach o dobrze rozwiniętej kulturze rolniczej. Zwierzęta te charakteryzują się dużą masą ciała, są wysokie w kłębie oraz mają dobrze zbudowane wymiona. Kozy mleczne są wysoko cenione przez hodowców za produkcję mleka, które wykorzystywane jest do produkcji różnego rodzaju serów i innych produktów mlecznych. Do najpopularniejszych należą:

– rasa saaneńska to pochodzi ze Szwajcarii. Występują na całym świecie. Samice mają zwykle około 75-85 cm wzrostu w kłębie i ważą 50-90 kg, podczas gdy samce mają 90-100 cm i ważą 80-120 kg. Kozy te są zwykle bezrogie, mają kolor biały lub jasnokremowy, stojące uszy i krótką sierść. Ich wydajność mleczna wynosi średnio około 620-760 kg.

– rasa toggenburska to jedna z najstarszych ras kóz mlecznych. Powstała w regionie Toggenburg w Szwajcarii. Są średniej wielkości, samice mogą osiągnąć 50-80 kg, samce 70-110 kg, uszy stojące, bezrogie, samce mają brody. Barwa okrywy włosowej i jej odcienie mogą być różne. Od jasno-płowego do ciemno-czekoladowego. Za to wszystkie mają bardzo charakterystyczne umaszczenie głowy, ponieważ po obu stronach pyska występują białe strzałki rozpoczynające się nad oczami, a kończące na wargach. Ich wydajność mleczna to średnio 1000-2000 kg.

– rasa alpejska francuska to pochodząca z Francji, jest tak samo popularna jak koza saaneńska i często wykorzystywana jest do ulepszania innych ras. Samice mają około 70-90 cm wzrostu w kłębie i ważą 50-80 kg, podczas gdy samce mają 90-100 cm i ważą 80-100 kg. Mają stojące uszy i mogą mieć rogi lub nie, z brodą lub bez. Występują w różnych kolorach, ale najbardziej popularne są brunatne z ciemnymi paskami na grzbiecie i bardzo jasne z plamami. Ich produkcja mleka wynosi średnio 440-560 kg.

Kozy wełniste

Kozy mogą mieć długą sierść, z której wełnę można uzyskać przez strzyżenie. Rasy kóz wykorzystywane w tej dziedzinie to radziecka koza wełnista i koza angorska. Jedynie rasa owiec angorskich, szczególnie ceniona za jakość i miękkość wełny, ma znaczenie międzynarodowe. Rasa kóz angorskich pochodzi z Azji Mniejszej, a konkretnie z Turcji. Są muskularne i średniej wielkości. Samice mają zazwyczaj 45-60 cm wzrostu w kłębie i ważą 30-40 kg, natomiast samce 50-70 cm i ważą 45-55 kg. Mają rogi i małe, mocno obwisłe uszy. Wszystkie są pokryte białą wełną, która ma różną długość od 12 cm do 25 cm. Z ich wełny produkowany jest moher. Strzyże się je 2 razy do roku, a roczna w zależności od osobnika to od 1 do nawet 10 kg.

Kozy na mięso

Rasy kóz mięsnych pochodzą głównie z Afryki i charakteryzują się wczesną dojrzałością, wysoką wydajnością rzeźną. Mają dobrą muskulaturę i wysoki dzienny przyrost. Możemy wyróżnić 3 główne odmiany uboju: kozy burskie, czerwone Kalahari oraz nubijskie. Wszystkie z nich pochodzą z Afryki. W Polsce stosuje się jedną rasę, przede wszystkim w celu doskonalenia cech mięsnych rasy białej uszlachetnionej. Rasa mięsna użytkowa charakteryzuje się dobrym umięśnieniem, niską zawartością tłuszczu oraz szybkim tempem wzrostu.

Kamil Banasik

Redaktor

Redaktor z zamiłowania i rolnik z pasji. Regularnie stara się dostarczać fachowe i wartościowe treści dla osób zainteresowanych branżą rolniczą.